Το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας.
Τα γεγονότα και η αποτίμηση.
(Πάτρα – 5-7/10/2007)
Α. Μία γενική εικόνα, ο εκθεσιακός χώρος, η πρώτη ημέρα και η συνεδρίαση των Δ.Σ.
Καρδάσης Μάνος – Μαραβέλιας Γρηγόρης – Στέλλας Ιάκωβος
1. Η Γενική εικόνα

Εικόνα 1: Εικόνα των συνέδρων του 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας. (φωτ. Ιάκωβος Στρίκης)
Το τριήμερο 5-7 Οκτωβρίου 2007 διεξήχθη με απόλυτη επιτυχία το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, με συμμετοχές συλλόγων και γενικότερα ενδιαφερομένων από όλες τις περιοχές της χώρας.
Πολύ θετική ήταν η απόφαση της Αστρονομικής Εταιρείας Πάτρας “Ωρίων” να προσκαλέσει καταξιωμένους ερασιτέχνες αστροφωτογράφους του εξωτερικού (Stefan Seip, Thierry Legault) καθώς και επαγγελματίες αστρονόμους τόσο του εξωτερικού (Donald Lynden-Bell , David Malin) όσο και της χώρας μας (Ξενοφών Μουσσάς).
Η παρουσία των επαγγελματιών αστρονόμων στηρίζει και ωθεί τους ερασιτέχνες να βελτιώνουν συνεχώς τα αποτελέσματά τους τόσο στο επίπεδο των εικόνων-παρατηρήσεων όσο και στην δυνατότητα ανάλυσής τους. Για αυτό και η παρουσία τους στο συνέδριο αν και διακριτική ήταν σημαντική.
Ωστόσο ήδη το επίπεδο των παρουσιάσεων και των εργασιών που συμμετείχαν στο συνέδριο αυτό ήταν σημαντικά βελτιωμένο σε σχέση με τα προηγούμενα, καθώς οι εργασίες (θεωρητικές μελέτες, πρακτικές κατασκευές, ανάλυση παρατηρήσεων, εκπαιδευτικό έργο) χαρακτηρίζονταν από πρωτοτυπία και καινοτομία. Μάλιστα ακόμα και το πρόγραμμα παρουσιάσεων ήταν ισορροπημένο ανάμεσα στα διάφορα θέματα.
Χώρος διεξαγωγής του συνεδρίου ήταν στο Συνεδριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών, οπότε και οι σύνεδροι είχαν την πρόσβαση σε ένα εξαιρετικής ποιότητας χώρο ανταλλαγής απόψεων, ιδεών, εμπειριών και προβληματισμών. Ο χώρος συνεδριάσεων ήταν στο Πανεπιστήμιο ενώ η διαμονή των συνέδρων σε διάφορα ξενοδοχεία της περιοχής είχε σαν αποτέλεσμα την κατά κάποιον τρόπο διασπορά τους.
Συνολικά το συνέδριο αυτό μας αφήνει μόνο καλές εντυπώσεις και υποσχέσεις για την προοπτική της ερασιτεχνικής αστρονομίας στην Ελλάδα. Σίγουρα η δουλειά που έχει αναλάβει ο Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης (ΣΕΑΘ) για την διοργάνωση του 6ου Συνεδρίου δεν είναι εύκολη, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι ακολουθώντας την εμπειρία που έχει χτιστεί τόσα χρόνια από τους προηγούμενους διοργανωτές όσο και τα δείγματα δουλειάς που παρουσιάζει ο ίδιος ο ΣΕΑΘ δεν μας αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας όσον αφορά το τελικό αποτέλεσμα.
2. Ο εκθεσιακός χώρος.
Η οργάνωση του χώρου υποδοχής, της αίθουσας εκθεμάτων – αφίσες και βέβαια η αίθουσα εισηγήσεων (αμφιθέατρο) ήταν ουσιαστικά άψογη χάρη στην ακλόνητη διάθεση των “κόκκινων παιδιών”, δηλαδή της οργανωτικής επιτροπής με τα χαρακτηριστικά κόκκινα μπλουζάκια.
Τα εκθέματα του Σ.Ε.Α, αποτελούνταν από 6 αφίσες διαστάσεων 1m X 1m (βλέπε Εικόνα 2 (4).Οι αφίσες κάλυψαν θέματα όπως: α) Η Ηλιακή παρατήρηση και η ολική έκλειψη Ηλίου, (1η, 2η και 5η αφίσες από αριστερά, Ιάκωβος Στρίκης),
β) Η μείωση της Νότιας Πολικής Επικάλυψης του Άρη και η μελέτη ρευμάτων στον πλανήτη Δία, [3η] – Στέλλας Ν. Ιάκωβος, γ) Παρατήρηση Κομητών, [4η] – Μάνος Καρδάσης, δ) Οι εκδηλώσεις του Σ.Ε.Α, [6η ] Γρηγόρης Μαραβέλιας.
Η έκθεση Μετεωριτών του Frederick N. Ley φαίνεται μπροστά, ένα από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα που έγινε εφικτό χάρη στην άψογη οργάνωση των διοργανωτών.
Τα εκθέματα του Σ.Ε.Α συμπληρώθηκαν με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο από τη προβολή του βίντεο του μέλους μας Ηλία Αλεξόπουλου, ένα βίντεο το οποίο έγινε ειδικά για το 5ο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας και απέσπασε τις καλύτερες εντυπώσεις.

Εικόνα 2: Μερικές απόψεις του εκθεσιακού χώρου του Συνεδρίου. 1)-2) Οι παρευρισκόμενοι είχαν μία πολύ καλή ευκαιρία να δουν την πορεία της ερασιτεχνικής αστρονομίας στην χώρα μας μέσα από τα πολυπληθή και ομολογουμένως υψηλού επιπέδου φωτογραφικά και άλλα εκθέματα. 3). Η σπάνια έκθεση μετεωριτών του Frederick N. Ley, μέλος του Σ.Ε.Α. Ένα από τα εντυπωσιακότερα εκθέματα! 4) Τα εκθέματα του Συλλόγου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας (Σ.Ε.Α). 5) – 10) Απόψεις των υπολοίπων εκθεμάτων τα οποία είχαν μεγάλο ενδιαφέρον. (φωτ. 1, 2, 5, 8, 9 Αθανάσιος Κουλουμβάκος – 6, Μάνος Καρδάσης – 3, 10 Frederick N. Ley.
3. Η πρώτη ημέρα, Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2007.
Εισηγήσεις, Παρασκευή 5 Οκτ. 2007.
1. Seip Stefan – Η γοητεία της αστροφωτογραφίας.
Μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία επάνω στην μαγεία της αστροφωτογραφίας, κυρίως στα αποτελέσματα που αυτή παράγει. Χωρίς την παρουσίαση ιδιαίτερων τεχνικών λεπτομερειών, εικόνες από διάφορα αντικείμενα – γεγονότα όπως και “έξυπνες συνθέσεις” καθήλωσαν το κοινό, αφού ο ομιλητής κατάφερε πραγματικά να μεταδώσει τον ενθουσιασμό του. Έτσι εύκολα παρασύρθηκε εκτός χρόνου οπότε και να χρειαστεί να επισπεύσει την ομιλία του, απλά προσπερνώντας κάποια σημεία ωστόσο μη αποδυναμώνοντας την ολότητα της παρουσίασής του.
2. Lynden-Bell Donald – Η ιστορία των γιγάντιων μελανών οπών στα κέντρα των γαλαξιών.

Εικόνα 4: Ο κ. Donald Lynden – Bell κατά την διάρκεια της παρουσίασής του. (φωτ. Αθανάσιος Κουλουμβάκος.)
Η ομιλία αυτή διεκπεραιώθηκε από έναν επιστήμονα του χώρου ο οποίος παρουσίασε την εξέλιξη της ιδέας της ύπαρξης των μελανών οπών στους γαλαξίες. Η ομιλία ήταν σαφώς εκλαϊκευμένη αλλά με αρκετές νύξεις σε έννοιες της Φυσικής εννοιών οι οποίες απαιτούσαν μεγαλύτερη εξοικείωση. Ωστόσο η ανάπτυξη του θέματος ήταν τέτοια που επέτρεπε σε όλους να κατανοήσουν τα βασικά στοιχεία της ομιλίας.
Άλλωστε, ο τρόπος παρουσίασης έδειχνε ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που εκτός από επιστήμονας – ερευνητής ήταν και δάσκαλος, έχοντας δηλαδή την χάρη να μεταδώσει με το πάθος που μόνον ένας εμπνευσμένος εκπαιδευτικός μπορεί να έχει, τα βαθύτερα νοήματα της επιστήμης του.
4. Η συνεδρίαση των διοικητικών συμβουλίων.

Εικόνα 5: Οι αντιπρόσωποι των Δ.Σ όλων των Συλλόγων Ερασιτεχνικής Αστρονομίας. (φωτ. Thierry Legault)
Μετά το πέρας της πρωινής συνεδρίας του Σαββάτου και πριν την διεξαγωγή των workshops (πρακτικών εργαστηρίων) υπήρχε ένα δίωρο διάλειμμα για τους συνέδρους πλην των εκπροσώπων των συλλόγων οι οποίοι και ήταν επιφορτισμένοι με την καθιερωμένη συνάντηση των ΔΣ. όλων των συλλόγων.
Η ατζέντα περιελάμβανε την επιλογή του επόμενου συλλόγου που θα αναλάβει την οργάνωση του 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας καθώς της 2ης Πανελλήνιας Συνάντησης Ερασιτεχνών Αστρονόμων για παρατήρηση. Ακολουθούσε συζήτηση για το ψήφισμα τη φωτορύπανσης.
Όσον αφορά το πρώτο θέμα αποφασίστηκε ομόφωνα ότι το επόμενο συνέδριο αναλαμβάνει ο Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης, ο οποίος αποτέλεσε και τον μοναδικό αλλά άρτια προετοιμασμένο υποψήφιο, έχοντας ετοιμάσει έναν πλήρη φάκελο με πληροφορίες σχετικά με τα συνεδριακά κέντρα, πληροφορίες για την πόλη και την μετάβασή μας εκεί καθώς και την ολοκληρωμένη αλληλογραφία με τους φορείς που υποστηρίζουν την διεξαγωγή του συνεδρίου.
Ο φάκελος αυτός μοιράστηκε ήδη από την πρώτη μέρα του συνεδρίου ώστε να υπάρχει διαθέσιμος χρόνος για την μελέτη του, κάτι που φανερώνει την κατάσταση της συνέπειας και σοβαρότητας του ΣΕΑΘ. Ταυτόχρονα, τονίστηκε ότι η αλληλοϋποστήριξη των συλλόγων και σε οικονομικό επίπεδο για την διεξαγωγή του συνεδρίου πρέπει να συνεχιστεί αλλά με όχι συγκεκριμένη δέσμευση ποσού.
Από πλευράς των αντιπροσώπων του Δ.Σ του Σ.Ε.Α έγινε παρέμβαση σχετικά με τον χρόνο των ομιλητών. Η παράβαση του χρόνου η οποία σε πολλές περιπτώσεις ήταν και της τάξεως της διπλάσιας διάρκειας της επιτρεπόμενης από την διοργάνωση, στο 5ο Συνέδριο δημιούργησε συνθήκες ομιλιών διαφόρων ταχυτήτων.
Η πρότασή μας ήταν ότι θα έπρεπε να είναι, οι ομιλητές, πιο προσεκτικοί, και η διοργάνωση σε μεγαλύτερη ετοιμότητα στο να περιφρουρήσει τις αυτές συνθήκες έκφρασης για όλους τους ομιλητές.
Για την διεξαγωγή της 2ης Πανελλήνιας Συνάντησης Ερασιτεχνών Αστρονόμων υπήρξαν δύο υποψηφιότητες από την πλευρά του Συλλόγου Φίλων Αστρονομίας Κρήτης και της Εταιρείας Αστρονομίας Χαλκίδας. Από την συζήτηση που ακολούθησε σχετικά με την ευκολία μεταβίβασης στις διάφορες τοποθεσίες προτιμήθηκε τελικά η διοργάνωση της συνάντησης και πάλι από την Εταιρεία Αστρονομίας Χαλκίδας στην Δίρφυ.
Σχετικά με την συζήτηση για την Φωτορύπανση η Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας “Ωρίωνας” είχε ετοιμάσει ένα ψήφισμα σχετικά, προτείνοντας το να ψηφιστεί από τους συνέδρους για να αποσταλεί στους αρμόδιους φορείς. Μετά από συζήτηση προτάθηκε να μην ψηφιστεί άμεσα το κείμενο αλλά να διαδοθεί πρώτα στους συλλόγους και να ακολουθήσει κάποια επεξεργασία /συζήτηση και με άλλους φορείς.
Τέλος, μοιράσαμε στους συλλόγους το δεύτερο τεύχος του περιοδικού μας, “Παρατηρησιακή Αστρονομία” και βγήκε η απαραίτητη αναμνηστική φωτογραφία από τον Thierry Legault.
Παρόντες στην συνέλευση των ΔΣ:
Αστρονομική Εταιρεία Κέρκυρας, Εταιρεία Αστρονομίας Χαλκίδας, Αστρονομική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος ” Γαλιλαίος”, Σύλλογος Φίλων Αστρονομίας Κρήτης, Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης, Ελληνική Αστρονομική Ένωση, Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας “Ωρίων”, Όμιλος Φίλων Αστρονομίας, Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος καθώς και τα παραρτήματά της σε Νάουσα και Δωδεκάνησα, Αστρονομική Εταιρεία Κύπρου, Αστροπαρατηρησιακή Ομάδα Λάρισας.